Nie od dziś wiadomo, że uczelnia społecznie odpowiedzialna jest organizacją służącą otoczeniu, wychodzącą poza swoje mury i instytuty badawcze, popularyzującą wiedzę i wyrównującą szanse. Uniwersytet Gdański angażuje się w działania, które pomagają łączyć ideę nauki ze społeczną odpowiedzialnością. Kilka z tych działań przedstawiamy poniżej
Najpierw jednak warto wspomnieć, że wśród aktualnych dylematów szkolnictwa wyższego nie znajdują się jedynie te związane z bieżącym funkcjonowaniem uczelni,
np. zapewnieniem jakości kształcenia czy dostosowaniem oferty do potrzeb rynku pracy. Pojawia się również kwestia zmiany samej instytucji, uniwersytetu jako szkoły wyższej o wyłącznie akademickim charakterze. Jest ona swoistym znakiem czasów w obliczu konkurencji i kształtowania przekonań młodych ludzi. Fundament akademickiego charakteru jest ten sam, ale jego zabudowa zależy od właściwego kierunku, który obierze uczelnia.
Trzeba mieć słuch absolutny, aby przy aktualnych problemach usłyszeć nastroje, którymi można się inspirować i które można szerzyć społecznie. Trzeba mieć również niezły zmysł obserwacji, aby dla dobra uczelni i otoczenia subtelnie wychwycić te z nich, o które warto walczyć. Z pewnością potrafią to zrobić naukowcy, naukowczynie oraz przedstawiciele i przedstawicielki administracji UG, którzy odpowiadają za rozwój projektów w ramach Społecznej Odpowiedzialności Nauki na Uniwersytecie Gdańskim.
Są wśród nich przedstawiciele i przedstawicielki działającej już od 2019 roku Komisji ds. Społecznej Odpowiedzialności Uniwersytetu Gdańskiego, którą rektor UG, prof. dr hab. Piotr Stepnowski, powołał na mocy zarządzenia 58/R1/21 z 13 kwietnia 2021 roku. To wtedy ostatecznie uchwalono jej aktualną nazwę i doprecyzowano zakres jej działań. W skład komisji wchodzą: prof. dr hab. Ewa Łojkowska z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed jako przewodnicząca; prof. dr hab. Beata Możejko i dr hab. Piotr Perkowski, prof. UG z Wydziału Historycznego; prof. dr hab. Cezary Obracht- -Prondzyński, dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG i dr Magdalena Żadkowska z Wydziału Nauk Społecznych; dr hab. Joanna Kruczalak-Jankowska, prof. UG i dr hab. Dorota Pyć prof. UG z Wydziału Prawa i Administracji; dr hab. Barbara Pawłowska, prof. UG i dr Łukasz Dopierała z Wydziału Ekonomicznego; dr Grzegorz Olszewski z Wydziału Chemii; dr Katarzyna Świerk z Biura Nauki; mgr Marta Dziedzic z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed; mgr Piotr Kowalczuk z Biura Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym oraz mgr Izabela Raszczyk z Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi.
Nadzór nad Komisją ds. Społecznej Odpowiedzialności UG sprawuje prorektor ds. innowacji i współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, prof. dr hab. Krzysztof Bielawski. – Aktywność Uniwersytetu Gdańskiego związana z zagadnieniami społecznej odpowiedzialności uczelni nabrała dynamiki wraz z realizacją dwóch międzynarodowych projektów finansowanych przez Komisję Europejską w programie Horyzont 2020, w ramach podprogramu „Science with and for Society”. Są to projekt STARBIOS2, w którym kierowałem zespołem gdańskim w latach 2016–2020, oraz projekt RESBIOS, którym kieruję do tej pory – opowiada nam prof. Bielawski. – Oba te projekty są związane z koncepcją odpowiedzialności w badaniach i innowacjach. Jest ona bardzo promowana przez Komisję Europejską. Realizacja tych projektów w formule pilotażu na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed szybko przekształciła się w program ogólnouczelnianego budowania świadomości środowiska akademickiego, wypracowywania i prezentowania dobrych praktyk związanych ze społeczną odpowiedzialnością nauki. Co więcej, bardzo szybko zdaliśmy sobie sprawę, iż dotykamy dużo szerszego kontekstu społecznej odpowiedzialności uczelni. Potrzebna jest systemowa zmiana całej instytucji, by sprostać wyzwaniom współczesności – dążenia do koncepcji Uniwersytetu Przyszłości, uniwersytetu społecznie zaangażowanego, partycypacyjnego, skutecznie realizującego tak zwaną trzecią misję uczelni i cele Agendy Zrównoważonego Rozwoju ONZ.
Komisja ds. Społecznej Odpowiedzialności UG została powołana w celu realizacji zadań związanych z polityką społecznej odpowiedzialności nauki. Są to działania w swoich założeniach bliskie 17 Celom Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Skupiają się one wokół 5 obszarów: ludzi, dobrobytu, planety, pokoju i partnerstwa (5 x P: people, planet, prosperity, peace, partnership) oraz stanowią jednocześnie podstawę nowej Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju świata, uwzględniającej aspekt ekonomiczny, społeczny i środowiskowy. To najważniejsze wyzwania współczesnego świata. W Agendzie 2030 znajdują się postulaty związane z ograniczaniem zjawisk ubóstwa i głodu, potępiające nieodpowiedzialną konsumpcję i produkcję, promujące dobre zdrowie, wysoką jakość edukacji, dbanie o czystą wodę, energię, wzrost gospodarczy, innowacyjny przemysł, zrównoważone miasta, nawołujące do troszczenia się o działania na rzecz klimatu, bezpiecznego życia pod wodą i na lądzie, propagowania pokoju, sprawiedliwości, równości płci i partnerstwa na rzecz wszystkich wspomnianych celów.
Komisja ds. Społecznej Odpowiedzialności UG skupia się przede wszystkim na zbudowaniu ze społeczności akademickiej wspólnoty opartej na naukowej kulturze równości. Ma jednocześnie wdrożyć politykę antydyskryminacyjną oraz opracować system, który będzie monitorował tworzenie i realizację Planu równości płci. Poniżej omawiamy wszystkie projekty, w których uczestniczy lub uczestniczył Uniwersytet Gdański, mające na celu realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju.
STARBIOS2
To projekt, który był realizowany na Uniwersytecie Gdańskim do lipca 2020 roku. Jego ideą jest wdrożenie w wybranych instytucjach naukowych z dziedziny nauk biologicznych, chemicznych i biotechnologicznych indywidualnych planów działania, umożliwiających zmiany strukturalne w zakresie odpowiedzialnych badań i innowacji (Responsible Research and Innovation – RRI). – W ramach STARBIOS2 początkowo działania zaplanowano jako pilotażowe aktywności realizowane w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii i tam zrealizowano ich najwięcej – opowiada mgr Izabela Raszczyk, dyrektorka w Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi UG. – Niektóre z nich szybko zaczęły być interesujące na poziomie ogólnouczelnianym. Prowadziliśmy bardzo liczne działania koncentrujące się na pięciu głównych obszarach: zaangażowanie społeczeństwa, edukacja, równość płci, otwarty dostęp, etyka – dodaje.
To projekt, który był realizowany na Uniwersytecie Gdańskim do lipca 2020 roku. Jego ideą jest wdrożenie w wybranych instytucjach naukowych z dziedziny nauk biologicznych, chemicznych i biotechnologicznych indywidualnych planów działania, umożliwiających zmiany strukturalne w zakresie odpowiedzialnych badań i innowacji (Responsible Research and Innovation – RRI). – W ramach STARBIOS2 początkowo działania zaplanowano jako pilotażowe aktywności realizowane w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii i tam zrealizowano ich najwięcej – opowiada mgr Izabela Raszczyk, dyrektorka w Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi UG. – Niektóre z nich szybko zaczęły być interesujące na poziomie ogólnouczelnianym. Prowadziliśmy bardzo liczne działania koncentrujące się na pięciu głównych obszarach: zaangażowanie społeczeństwa, edukacja, równość płci, otwarty dostęp, etyka – dodaje.
Projekt STARBIOS2 na UG koordynował prof. dr hab. Krzysztof Bielawski z MWB UG i GUMed. Z tego samego wydziału w międzywydziałowym zespole, oprócz prof. Ewy Łojkowskiej, znaleźli się również: prof. dr hab. Igor Konieczny, ówczesny dziekan wydziału, dr hab. Stanisław Ołdziej, prof. UG, i mgr Marta Dziedzic. W skład zespołu weszli także mgr Izabela Raszczyk z Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi UG, dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka prof. UG, dr Magdalena Żadkowska, dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG, dr Barbara Kijewska z Wydziału Nauk Społecznych oraz dr Karol Śledzik, dyrektor Centrum Transferu Technologii. Działania zespołu wspierały inne jednostki UG.
Partnerami UG przy realizacji projektu STARBIOS2 było 11 uczelni z Europy, USA i Brazylii. Liderem był Università degli Studi di Roma Tor Vergata z Włoch.
RESBIOS
– W następstwie projektu STARBIOS2 Uniwersytet Gdański został zaproszony do kolejnego projektu z programu Horyzont 2020, o nazwie RESBIOS – mówi mgr Marta Dziedzic z MWB UG i GUMed, członkini Komisji ds. Społecznej Odpowiedzialności UG, która koordynowała działania związane z projektami RESBIOS i STARBIOS2. – Uniwersytet Gdański uczestniczy w nim w charakterze mentora i udziela wsparcia instytucjom „poczatkującym” w dążeniu do osiągnięcia zmian instytucjonalnych w swoich organizacjach w sferze wybranych aspektów koncepcji odpowiedzialnych badań i innowacji. Działania wspierające są rozwijane na podstawie schematu procesu wzajemnego uczenia się partnerów.
Działania związane z projektem rozpoczęły się na UG w styczniu 2020 roku i będą prowadzone do 2023 roku. Projekt realizuje łącznie 12 partnerów z 11 krajów. Liderem jest Uniwersytet Tor Vergata z Rzymu. Jak tłumaczy mgr Dziedzic, projekt RESBIOS koncentruje się na działaniach mentoringowych partnerów uznanych za „doświadczonych” wobec 4 europejskich partnerów „uczących się” czy też „początkujących” w obszarze RRI. W projekcie RESBIOS Uniwersytet Gdański występuje w roli mentora w kwestiach równego traktowania kobiet oraz mężczyzn i prowadzi cykl szkoleń oraz warsztatów dla uczących się partnerów projektu. Sesje mentoringowe prowadzą dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG, oraz dr Magdalena Żadkowska.
Podobnie jak w przypadku poprzedniego projektu kierownikiem po stronie UG jest prof. dr hab. Krzysztof Bielawski. Wspierają go ekspertki z poprzedniego projektu: prof. dr hab. Ewa Łojkowska, mgr Izabela Raszczyk, dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG, i dr Magdalena Żadkowska.
– Jednym z nurtów praktycznej realizacji misji społecznej odpowiedzialności uczelni jest budowanie wspólnoty akademickiej opartej na naukowej kulturze równości, wdrożenie i monitorowanie realizacji polityki antydyskryminacyjnej oraz opracowanie i wdrożenie spójnego systemu monitorowania równości płci – mówi prof. Bielawski. – Są to główne obszary działania Komisji ds. Społecznej Odpowiedzialności UG, utworzonej jako efekt utrzymania ciągłości projektu STARBIOS2. Również w tym duchu realizowany jest międzynarodowy projekt MINDtheGEPs z udziałem zespołu UG, którego głównym celem jest opracowanie Planu równości płci. Warto pamiętać, iż zgodnie z rekomendacjami Komisji Europejskiej o finansowanie projektów badawczych z programu Horyzont Europa będą się mogły ubiegać tylko uczelnie i instytuty badawcze posiadające Gender Equality Plan – dodaje.
MINDtheGEPs gender equality in resarch
To projekt, którego głównym celem jest promowanie równości płci przez wdrażanie planów równości płci w krajach, które w organizacjach prowadzących badania naukowe nie osiągnęły pułapu 25% w zakresie udziału kobiet na kierowniczych stanowiskach w szkolnictwie wyższym. Poza Polską w projekcie uczestniczą instytucje naukowe z Irlandii, Włoch, Hiszpanii oraz Serbii. Pamiętajmy, że propagowanie równości płci jest jednym z priorytetów polityki Unii Europejskiej.
Realizacja tego projektu na UG rozpoczęła się w lutym 2021 i potrwa przez 4 kolejne lata. Projekt jest finansowany z programu Horyzont 2020. Jego głównym celem na naszej uczelni będzie stworzenie i wdrożenie Planu równości płci promującego równość kobiet i mężczyzn w badaniach i innowacjach. Realizacja projektu ma wpłynąć na zwiększenie w nich udziału kobiet na stanowiskach decyzyjnych, monitorowanie rekrutacji i awansów na stanowiska naukowe oraz administracyjne pod kątem równości szans. Powyższe cele będą osiągane przez prowadzenie otwartych szkoleń dla pracowników. Multidyscyplinarny zespół badaczy, pod kierownictwem prof. dr hab. Ewy Łojkowskiej, opracowuje plan działań prowadzący do przyspieszenia zmian strukturalnych na uczelni. Należą do niego: dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG, dr Magdalena Żadkowska, prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn z Wydziału Biologii, mgr Izabela Raszczyk, dr Łukasz Dopierała z Wydziału Ekonomicznego oraz mgr Marta Dziedzic z MWB UG i GUMed.
– Efektem projektów STARBIOS2 oraz MINDtheGEPs był postulat powołania w UG rzeczniczki ds. równego traktowania i przeciwdziałania mobbingowi, którą została doktor habilitowana Joanna Kruczalak-Jankowska, profesor UG z Wydziału Prawa i Administracji, członkini Komisji do spraw Społecznej Odpowiedzialności UG – mówi prof. Łojkowska. – Uważamy, że powołana przez Jego Magnificencję rzeczniczka obejmie swoimi działaniami także zagadnienia równości płci. Tym samym nie planujemy wnioskowania do rektora UG o powołanie rzecznika do spraw równego traktowania kobiet i mężczyzn. Zgodnie z naszym planem, uzgodnionym ze społecznością akademicką i zatwierdzonym przez rektora, Plan równości płci powinien być przyjęty do końca roku 2021. Obecnie w ramach monitorowania szeregu działań i procesów pod kątem równości płci analizujemy udział kobiet w zarządzaniu różnymi jednostkami uniwersytetu, efektywność kobiet i mężczyzn w uzyskiwaniu stopni i tytułów naukowych, pozyskiwaniu środków na badania i podnoszeniu kwalifikacji zawodowych oraz różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn zajmujących te same stanowiska. Po zebraniu wszystkich danych opiszemy obecną sytuację na UG.
Zagadnienia związane z opisaniem istniejącej w zakresie równości płci sytuacji są też przedmiotem badań w ramach projektu European University of the Seas (SEA-EU), który realizuje Uniwersytet Gdański. W projekcie uczestniczy sześć uczelni europejskich, których wizją jest stworzenie międzynarodowego, interdyscyplinarnego, wieloetnicznego Uniwersytetu Europejskiego. Zespołem zbierającym dane w ramach projektu SEA- -EU kierowała dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG. Obecnie dane z naszej uczelni są porównywane z danymi zebranymi na pozostałych uczelniach zrzeszonych w SEA-EU.
Projekt MINDtheGEPs to działania zakrojone na szeroką skalę. Liderem projektu jest Università degli Studi di Torino z Włoch. Z polskich uczelni partnerem w projekcie jest też Uniwersytet Jagielloński, a w Radzie Doradczej zasiadają dr Anna Budzanowska (była wiceminister w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego) i prof. dr hab. Jerzy Duszyński, prezes Polskiej Akademii Nauk.
ACTonGender
To kolejny projekt w ramach programu Horyzont 2020, którego celem jest promowanie równości płci na uniwersytetach, w ośrodkach badawczych, organizacjach decyzyjnych, pozarządowych, przedsiębiorstwach i organizacjach finansujących badania naukowe poprzez ułatwianie współpracy instytucji doświadczonych we wdrażaniu Planu równości płci z tymi mniej doświadczonymi. Uniwersytet dołączył tym samym do Wspólnoty Praktyków dla Równości Płci w Europie Środkowo-Wschodniej.
Na UG powstały do tej pory następujące stanowiska i gremia mające na celu promowanie równości płci: stanowisko rzeczniczki ds. równego traktowania i przeciwdziałania mobbingowi, Komisja ds. Społecznej Odpowiedzialności UG oraz Rada Wdrażająca Plan Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn, która powstała w ramach omawianego wcześniej projektu MINDtheGEPs (zarządzenie 118/21 Rektora UG z dnia 17 sierpnia 2021roku).
Równość płci promuje się również dzięki takim działaniom, jak utrzymywanie równowagi między życiem prywatnym a życiem zawodowym poprzez wdrażanie elastycznych godzin pracy – według indywidualnych ustaleń – i możliwość wsparcia opieki nad dziećmi w przedszkolu uniwersyteckim. Na każdym etapie rozwoju kariery zarówno naukowczyni, jak i naukowca oraz przedstawicieli administracji nasza uczelnia stosuje politykę antydyskryminacyjną oraz politykę równych szans. W regulaminie pracowniczym znajduje się informacja o konieczności równego traktowania, zapobiegania wszelkim formom dyskryminacji, molestowania oraz o zobowiązaniu pracodawcy do pisemnej informacji o równym traktowaniu w zatrudnieniu (§ 6). Ten sam regulamin informuje o znaczeniu równego traktowania, braku dyskryminacji i mobbingu w relacjach międzyludzkich (§ 37, 38, 39)1
Warto również wspomnieć, że na MWB UG i GUMed prowadzone są kursy dotyczące równości płci przeznaczone dla studentów, doktorantów i pracowników naukowych. W 2019 roku miała miejsce kolejna edycja konferencji „Kobieta w Kulturze”, która pod hasłem „Kobiety i Mężczyźni: Aktywizm, Protest, Zmiana Społeczna” skierowana była do wszystkich zainteresowanych łączeniem badań naukowych z praktyką społeczną. Za jej organizację odpowiedzialne były Instytut Psychologii oraz Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Wydziału Nauk Społecznych UG.
Uniwersytet Gdański znajduje się też w elitarnej grupie instytucji posiadających prawo do korzystania z wyróżnienia HR Excellence in Research. Komisja Europejska przyznaje to prestiżowe wyróżnienie instytucjom, które zapewniają pracownikom naukowym najlepsze warunki pracy – gwarantują przejrzysty proces rekrutacji, stabilność zatrudnienia, możliwość rozwoju kariery zawodowej, a także pomoc merytoryczną i finansową przy projektach badawczych. Instytucje posiadające wyróżnienie HR Excellence są systematycznie ewaluowane pod kątem utrzymania standardów przyjętych przez Komisję Europejską. Certyfikat ten również zobowiązuje do zwiększenia równości płci, monitorowania wymagań HR Excellence związanych z badaniami oraz wydania rekomendacji włączenia do polityki kadrowej oświadczenia dotyczącego udziału kobiet w organach decyzyjnych2.
TOWARDS GENDER HARMONY
Projekt Towards Gender Harmony, czyli Ku Harmonii Płci finansowany jest ze środków Narodowego Centrum Nauki. To trzyletni projekt naukowy realizowany aż
w 62 krajach przez międzynarodowe konsorcjum badawcze, na czele którego stoi dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG. Warto podkreślić, że uczestniczy w nim ponad setka badaczek i badaczy z różnych krajów. Zespół ten analizuje współczesne rozumienie męskości i kobiecości, a badania prowadzi praktycznie na wszystkich kontynentach. To pierwsze tak obszerne badania w historii badań społecznych o tej tematyce.
Od czasu, kiedy przeprowadzono poprzednie zakrojone na szeroką skalę międzykulturowe badania sprawdzające rozumienie męskości i kobiecości, minęło ponad 30 lat3. Obecny projekt ma na celu zebranie danych z co najmniej 40 krajów. Pomogą one w wyjaśnieniu, jak ludzie myślą dziś o mężczyznach i kobietach. Projekt bada również powszechność stereotypów płciowych na temat mężczyzn, od których – zgodnie z wynikami badań – wymaga się sprawczości, dominacji, dążenia do wysokiego statusu społecznego czy unikania kobiecości. – Aktualnie nasz międzynarodowy zespół Towards Gender Harmony opracowuje kolejne publikacje na podstawie wyników uzyskanych z sześćdziesięciu dwóch krajów i od ponad trzydziestu tysięcy uczestników i uczestniczek – zdradza nam dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka, prof. UG. – Zajmujemy się analizą tego, czy oczekiwania wobec mężczyzn są większe i surowsze niż oczekiwania wobec kobiet. Nasze dane pokazują również, że ogólnie kobiety na całym świecie widzą się jako osoby mocniej skupione na relacjach niż mężczyźni. Jednak z drugiej strony kobiety i mężczyźni widzą siebie jako osoby tak samo sprawcze, asertywne i zdecydowane. W najbliższym czasie będziemy analizować wyniki badań jakościowych, w których nasi respondenci opisywali, kiedy mężczyzna jest prawdziwie męski, a kiedy tę męskość może stracić. Dane zbieramy z krajów partnerskich projektu: od Pakistanu, przez Chiny, Japonię, USA, Francję, Norwegię po Polskę.
SCIENCE CLUBS
Ideą tego projektu, który rodzajem działań nieco różni się od pozostałych, było stworzenie platformy łączącej działania naukowców i otoczenia społeczno-gospodarczego
w kontekście społecznej odpowiedzialności uczelni. Projekt jest realizowany przez Wydział Chemii i Wydział Ekonomiczny w ramach
programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – Społeczna Odpowiedzialność Nauki.
– Celem projektu jest wzmocnienie dialogu na linii nauka–społeczeństwo–gospodarka poprzez przekazywanie rzeczowych, opartych na wiedzy i dowodach naukowych, ale podanych w przystępnej formie i zrozumiałym językiem, informacji społeczeństwu i otoczeniu gospodarczemu – tłumaczy dr hab. Beata Grobelna, prof. UG, dziekan Wydziału Chemii. – W projekcie przewidywane są cykliczne zajęcia w postaci wykładów, pokazów i warsztatów organizowanych na terenie Uniwersytetu Gdańskiego. Tematyka tych wydarzeń obejmuje najistotniejsze bieżące wyzwania stojące przed nauką i społeczeństwem, takie jak zmiany klimatyczne, migracje, sztuczna inteligencja, szczepionki i rozprzestrzenianie się chorób, poziom dobrobytu, systemy emerytalne, cyberbezpieczeństwo, zrównoważony transport, idea zero waste, ochrona środowiska. Ich celem jest kształtowanie właściwego odbioru społecznego osiągnięć nauki i wypracowanych przez nią idei, rozwiązań oraz koncepcji.
W projekcie przewidziano m.in. 16 otwartych spotkań w formie kawiarni naukowych przybliżających działalność naukową pracowników uczelni szerszemu odbiorcy. Wykłady odbywają się raz w miesiącu na poszczególnych wydziałach UG i mają charakter otwarty. Tematy są tak dobrane, aby przedstawić jak najszersze, dotykające najistotniejszych bieżących problemów, oblicze nauki. Pierwsze spotkanie wystartowało już w grudniu 2020 roku.
W ramach projektu zaplanowano również debaty oksfordzkie przeznaczone dla młodzieży szkół licealnych. Debaty mają poruszać zagadnienia związane z przedmiotami ścisłymi oraz ekonomicznymi dotyczące aspektów społecznej odpowiedzialności nauki (np. etyka w biznesie, ekonomiczne skutki ocieplenia globalnego, wpływ leków na środowisko itp.). Pierwsze cztery debaty odbyły się w październiku br. Następne osiem planowanych jest w semestrze letnim roku akademickiego 2021/2022.
Z kolei w marcu 2022 roku odbędzie się II edycja Kongresu Ekonomicznych i Ekologicznych Kół Studenckich, podczas którego studenci i przedstawiciele kół naukowych będą mieli okazję wymienić się doświadczeniami i poglądami. Konferencja ma podnieść świadomość i poprawić wiedzę młodych ludzi na temat zagadnień związanych z wieloaspektowym oddziaływaniem działalności gospodarczej na środowisko i społeczeństwo. W czerwcu 2022 roku planowana jest kolejna już konferencja dla młodych naukowców. Tematy prezentowanych na niej badań naukowych pomogą podkreślić rolę chemii, biznesu oraz ochrony środowiska w życiu człowieka.
Na koniec warto wspomnieć, że 15 października 2021 roku odbył się na UG Dzień Zrównoważonego Rozwoju, który promował przede wszystkim Cele Zrównoważonego Rozwoju oraz realizację polityki społecznej odpowiedzialności uczelni przez dialog z interesariuszami i podejmowanie wspólnych działań dotyczących podnoszenia ekologicznej świadomości społeczeństwa. Postanowiono, że każdego roku dzień ten będzie promował zrównoważony model konsumpcji oraz realizację koncepcji zero waste.
***
W ostatniej dekadzie społeczeństwo zaczęło coraz bardziej doceniać nauki biologiczne i chemiczne, powstaje też coraz więcej innowacyjnych technologii pomagających w walce z takimi problemami, jak: zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo żywnościowe, zdrowie i oczywiście pandemia COVID-19, której efektem jest ogromny rozwój metod diagnostycznych oraz powstanie nowej generacji wysoce efektywnych szczepionek przeciwwirusowych, a także ukazanie znaczenia nauki w rozwoju społeczeństwa. Rozwój nauki wpływa na nas wszystkich każdego dnia. Codziennie mówi się przecież o kryzysie klimatycznym, temat ten wybrzmiał zwłaszcza podczas tegorocznej konferencji klimatycznej COP26 w szkockim Glasgow. Dlatego tak ważne jest, aby naukowcy i naukowczynie współpracowali ze społeczeństwem, aby dzięki niezbędnym zmianom wypracowanym na podstawie odpowiedzialnych badań i innowacji uczynić świat lepszym miejscem dla nas wszystkich. Jednak, aby tak się stało, instytucje badawcze i uniwersytety powinny dzielić się informacjami o swoich pracach badawczych. Wyjaśniając przy tym, w jaki sposób będą one miały bezpośredni wpływ na otaczającą nas rzeczywistość. Działania takie wzmocni niewątpliwie dbałość o to, aby w prowadzeniu i upowszechnianiu wyników badań, na równych prawach, mogli brać udział tak badacze, jak i badaczki, nie możemy bowiem tracić potencjału kobiet, które stanowią 50% naszego społeczeństwa.
– Uniwersytet Gdański, będąc partnerem w konsorcjum European University of the Seas, swoją misję uniwersytetu społecznie zaangażowanego realizuje też w kontekście międzynarodowym, przez aktywne współtworzenie oferty edukacyjnej, agendy badawczej oraz planu kompleksowych działań rozwijających współpracę uczelni sześciu krajów tworzących SEA-EU z otoczeniem społeczno-gospodarczym – mówi prorektor Bielawski. – Ambicją European University of the Seas jest bycie międzynarodową, zintegrowaną społecznością akademicką, wspólnie odpowiadającą na wyzwania współczesnego świata za pomocą badań naukowych na najwyższym poziomie i nowoczesnej, innowacyjnej edukacji, wspierającej rozwój gospodarczy i kulturowy Europy oraz świata.
Uniwersytet Gdański, inicjując przedsięwzięcia w ramach społecznej odpowiedzialności nauki, wzmacnia kapitał społeczny tak ważny dla rozwoju naszego kraju. Mowa tu o wartościach, które zaakceptowane przez całą społeczność akademicką przekazywane są poza mury uczelni. To odpowiedzialność, która dobrym przykładem pomaga inspirować innych.
1 Zarządzenie nr 98/R/17 Rektora UG z dnia 2 października 2017 roku w sprawie wprowadzenia zmian w Regulaminie Pracy Uniwersytetu Gdańskiego: https://bip.ug.edu.pl/akty_normatywne/84319/zarzadzenie_nr_98r17_rektora_uniwersytetu_gdanskiego_z_dnia_2_pazdziernika_2017_roku_w_sprawie_wprowadzenia_zmi n_w_regulaminie_pracy_uniwersytetu
2 https://geincee.act-on-gender.eu/gender-equality-mapping
3 J.E. Williams, D.L. Best, Measuring Sex Stereotypes: A Thirty-Nation Study,SAGE Publications, 01.09.1982