Ponad sto referatów w ramach sesji tematycznych, wykład plenarny: „»Nowa normalność« czy zmiana paradygmatu? Ekosystem mediów w procesie adaptacji do epoki Cyfry”, dwie debaty, w tym jedna z okazji dziesięciolecia dyscypliny: nauki o komunikacji społecznej i mediach z udziałem najwybitniejszych medioznawców z najważniejszych ośrodków z całej Polski, gala konkursu Medi@stery na najlepszą pracę z zakresu wiedzy o mediach oraz niemal dwustu uczestników. To efekty tegorocznej konferencji „Media–Biznes–Kultura. Pomorze 2021”, która odbywała się na Uniwersytecie Gdańskim pod hasłem „Dekada badań nad mediami”. W przygotowaniu jest pokonferencyjna, recenzowana monografia.
„Media–Biznes–Kultura” to między- narodowa konferencja adresowana do środowiska naukowego, przedstawicieli biznesu, pracowników mediów oraz instytucji kultury współpracujących z mediami. Od kilku lat jest to jedno z najbardziej znaczących spotkań teoretyków i praktyków oraz forum wymiany poglądów na temat etycznych, technologicznych, kulturowych i rynkowych procesów związanych z komunikacją społeczną i mediami. Tegoroczna konferencja odbyła się w dniach 14–15 października, a jej organizatorem był Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UG.
Spotkanie miało szczególny charakter – zostało zorganizowane w rocznicę dziesięciolecia dyscypliny: nauki o komunikacji społecznej i mediach oraz piętnastolecia kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna na UG.
Z powodu pandemii konferencja miała charakter hybrydowy. Uroczyste otwarcie, połączone z galą konkursu na najlepszą pracę magisterską z wiedzy o mediach Medi@stery, odbyło się na Wydziale Nauk Społecznych UG. Debaty, wykład plenarny oraz referaty tematyczne prezentowane były online. Wszystkie wydarzenia były i są dostępne na profilu facebookowym kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna UG (https://www.facebook.com/dziennikarstwo.ug/). Podczas konferencji można je było śledzić w czasie rzeczywistym. Obecnie stanowią one bezcenny materiał nie tylko archiwalny, ale też pozwalający na zebranie istotnych informacji dotyczących problematyki aktualnych badań medioznawczych.
GALA KONKURSU MEDI@STERY
Otwarciu konferencji towarzyszyła gala VI i VII edycji konkursu na najlepszą pracę magisterską z wiedzy o mediach Medi@stery, w czasie której wręczone zostały nagrody. Laureatką VI edycji konkursu została Kateryna Savranska z Uniwersytetu Jagiellońskiego, za pracę pt. Problematyka walki informacyjnej w relacjach Rosji z wybranymi państwami europejskimi. Perspektywa medioznawcza (promotor: prof. Agnieszka Hess). Drugie i trzecie miejsce otrzymali kolejno: Patryk Kukliński z Uniwersytetu Warszawskiego (promotor: dr Łukasz Przybysz) oraz Karina Veltzé z Uniwersytetu Jagiellońskiego (promotor: prof. Dominika Kasprowicz). Laureatką VII edycji konkursu została Agnieszka Wszołek z Uniwersytetu Jagiellońskiego za pracę pt. Stan polskiego dziennikarstwa zagranicznego. Analiza relacji medialnych o sytuacji Wenezueli w czasie kryzysu w 2019 roku (promotor: prof. Beata Klimkiewicz). Drugie i trzecie miejsce przypadły kolejno: Krzysztofowi Nadratowskiemu z Uniwersytetu Warszawskiego (promotor: dr Łukasz Przybysz) oraz Izabeli Golonce z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (pro motor: prof. Ewa Nowak-Teter).
Laureaci konkursu obecni byli na sali WNS, a promotorzy trzymali za nich kciuki online. Nagrody wręczyły inicjatorki konkursu: prof. Małgorzata Łosiewicz, dyrektor Instytutu Mediów Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UG, oraz prof. Anna Ryłko-Kurpiewska, wicedyrektor Instytutu. Rozmowy z laureatami poprowadził Stanisław Pawłowski, student dziennikarstwa i komunikacji społecznej na UG.
Główną nagrodą w konkursie jest wydanie książki laureatów pierwszego miejsca drukiem. Publikacje są objęte patronatem Prezydenta Miasta Gdańska i są finansowane ze środków Urzędu Miasta Gdańska. Wszystkie są dostępne na stronie konkursu: https://mediastery.ug.edu.pl/publikacje/.
Podsumowaniem gali tradycyjnie była promocja książki, tym razem – Kateryny Savranskiej – opublikowanej pod takim samym tytułem jak praca magisterska. Laureatka przeczytała wybrany fragment publikacji.
Konkurs Medi@stery organizowany jest przez Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UG i jest inspiracją dla młodych medioznawców do dalszego rozwoju. Istotą wydarzenia jest zachęcenie laureatów do wy korzystania zdobytej na studiach wiedzy w świecie mediów, zarówno jeśli zechcą być praktykami, badaczami, jak i komentatorami. Prace do kolejnej, ósmej edycji, konkursu można składać do 20 listopada. Informacje znajdują się na stronie: https://mediastery.ug.edu.pl/.
WYKŁAD PLENARNY I SEKCJE TEMATYCZNE
Naukową część konferencji otworzył wykład plenarny prof. Alicji Jaskierni z Uniwersytetu Warszawskiego, pt. „»Nowa normalność« czy zmiana paradygmatu? Ekosystem mediów w procesie adaptacji do epoki Cyfry”. Profesor Jaskiernia poddała refleksji obecną sytuację komunikacyjną, wymagającą nowego podejścia. Wymieniła również procesy, za pomocą których możemy ją opisać. Są to m.in.: zakorzenienie doświadczeń w przestrzeni cyfrowej, zagrożenie manipulacją i fake newsami na znacznie większą skalę niż w uprzednich latach, możliwość powiązania algorytmów z kontrolą treści i wy korzystanie ich do nieetycznych celów, a także bezprecedensowy wyścig technologiczny.
W sesjach tematycznych udział wzięli wybitni medioznawcy reprezentujący wszystkie wiodące ośrodki naukowo-badawcze w Polsce oraz eksperci i praktycy zajmujący się na co dzień komunikacją. Podobnie jak w poprzednich edycjach, badacze, praktycy, studenci i doktoranci dzielili się swoimi badaniami w trakcie czterech sekcji tematycznych: media a rynek, media a kultura i społeczeństwo, obraz jako medium kultury i komunikacji, język mediów – wczoraj i dziś. Można było wysłuchać 101 referatów: 73 w sekcjach głównych oraz 28 w sekcji studencko-doktoranckiej.
Ważną częścią konferencji, jak każdego roku, był panel studencko-doktorancki, w którym młodzi medioznawcy podzielili się swoimi badaniami.
DEBATA I PANEL EKSPERCKI
Szczególnym zainteresowaniem odbiorców cieszyły się debata oraz panel ekspercki, w których uczestniczyło około 150 osób. Debata pt. „Dekada badań nad mediami”, z udziałem najwybit niejszych medioznawców z wiodących ośrodków naukowo-badawczych z całej Polski, była podsumowaniem dotychczasowych doświadczeń w zakresie funkcjonującej od dziesięciu lat dyscypliny: nauki o komunikacji społecznej i mediach. Dyscyplina została powołana w 2018 roku w ramach nowej systematyki dyscyplin naukowych, związanej z reformą szkolnictwa wyższego w Polsce, funkcjonuje jednak od 2011 roku, kiedy to po wielu latach starań środowiska akademickiego, skupionego wokół Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, po raz pierwszy w Polsce została powołana dyscyplina nauki o mediach. W debacie udział wzięli profesorowie: Janusz Adamowski (Uniwersytet Warszawski), Bogusława Dobek–Ostrowska (Uniwersytet Wrocławski), Tomasz Goban-Klas (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Iwona Hofman (Uniwersytet Marii Curie- -Skłodowskiej w Lublinie), Tomasz Mielczarek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Jerzy Olędzki (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) i Teresa Sasińska–Klas (Uniwersytet Jagielloński), a moderowała ją dr Beata Czechowska-Derkacz (Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego). Debata dotyczyła kierunków rozwoju dyscypliny, jej edukacyjnego charakteru, interdyscyplinarnego wymiaru, a także przenikania się dziedzin nauk społecznych i humanistycznych (dyscyplina łączy obecnie nauki o mediach, nauki o poznaniu i komunikacji społecznej oraz informatologię i bibliologię).
Szczególnie znaczący był głos prof. Iwony Hofman, przewodniczącej Komitetu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach Polskiej Akademii Nauk, prezeski Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej i dyrektorki Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, która podsumowała: – Dyscyplina nauki o komunikacji społecznej i mediach należy do dynamicznie się rozwijających i jestem przekonana, że ten potencjał będzie z każdym rokiem coraz większy. Media dostarcza ją atrakcyjnego przedmiotu badań. Zwiększa się zainteresowanie studiami medioznawczymi i komunikologicznymi. Jest wiele czynników zewnętrznych, uświadamiających potrzebę znajomości mechanizmów działania mediów i komunikacji, na co dodatkowo uwrażliwiła nas pandemia. Ewaluacja i nowe zasady polityki naukowej pokazują, jak ważne są komunikacja naukowa i dystrybucja wiedzy. Myślę też, że odradzają się klasyczne badania medioznawcze i z wielką radością obserwuję wzrastającą liczbę doktoratów i habilitacji poświęconych kulturze medialnej, etyce, a jeszcze bardziej historii i językowi mediów. Młode środowisko i wzrastająca liczba doktorantów pozwalają nam jasno patrzeć w przyszłość.
Tradycyjnie podczas konferencji odbył się także panel ekspercki. W tym roku poświęcony był on odpowiedzialnej komunikacji w czasie pandemii COVID-19. Panel prowadziła Magdalena Skorupka-Kaczmarek (KomunikujMY). Udział w nim wzięli praktycy z różnych sfer życia publicznego i gospodarczego: wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezes, dyrektor pionu korporacyjnego NDI S.A. Dorota Michałowska, dyrektor ds. komunikacji społecznej i promocji Szpitali Pomorskich, Małgorzata Pisarewicz, oraz wiceprezes Zarządu w Fundacji Warszawski Instytut Bankowości, Michał Polak. Nie zabrakło gorącej dyskusji wokół pytań o sposoby komunikacji i dotarcia z informacją do interesariuszy w czasie pandemii, charakteru zmian komunikacyjnych, a także etycznego i praktycznego wymiaru komunikacji w tym szczególnym czasie.
Techniczną oprawę konferencji zapewniło Centrum Produkcji Filmowej i Dokumentalnej Uniwersytetu Gdańskiego z dyrektorem Centrum Wojciechem Głodkiem na czele.
***
Konferencję podsumowała dr hab. Małgorzata Łosiewicz, prof. UG: – W ciągu dwóch konferencyjnych dni Uniwersytet Gdański stał się krajowym forum dyskusji nad komunikacją społeczną i mediami, a „Media–Biznes–Kultura” okazją do rozmów na temat szans rozwoju młodej dyscypliny naukowej oraz praktyk komunikacyjnych i medialnych. Mamy nadzieję, że głosy ekspertów pozwoliły na lepsze zrozumienie i poznanie obecnych wyzwań stojących nie tylko przed badaczami, ale tak że przed całym środowiskiem mediów. Wierzymy, że wielość poruszanych perspektyw, przenikanie się teoretyków i praktyków zainspirowały do odkrywania i wskazywania skutecznych sposobów odpowiedzialnej komunikacji i dziennikarstwa służących człowiekowi, społeczności i ich otoczeniu.
dr Beata Czechowska-Derkacz
współpraca:
Dominika Synowiec
dziennikarstwo i komunikacja społeczna UG