W dniach 21‒22 listopada ub.r. w Dolinie Charlotty Resort & Spa w Strzelinie koło Słupska odbył się kolejny zjazd przedstawicieli trzeciego sektora, zorganizowany w ramach Pomorskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych (PFIP). Tegoroczne wydarzenie przebiegało pod hasłem: „Budowanie odporności organizacji. Trendy i wyzwania” i zgromadziło liderów organizacji pozarządowych, przedstawicieli administracji, ekspertów oraz reprezentantów sektora NGO z całego regionu.
Pomorskie Forum Inicjatyw Pozarządowych to najważniejsze i naj starsze wydarzenie na Pomorzu skoncentrowane na tematyce działań społecznych realizowanych z zaangażowaniem trzech sektorów. Jego organizatorami są Pomorska Sieć Centrów Organizacji Pozarządowych, Centrum Inicjatyw Obywatelskich oraz Po morska Rada Organizacji Pozarządowych. W tym roku patronat honorowy nad wydarzeniem sprawowali Prezydent Miasta Słupsk Krystyna Danilecka oraz Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk. Partnerem wydarzenia zostało Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG.
Program Forum, składający się z paneli i warsztatów, przybliżył uczestnikom kwestię edukacji obywatelskiej, zmian projektowanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz wykorzystania potencjału sztucznej inteligencji w NGO.
– Współpraca z organizacjami pozarządowymi to fundament rozwoju ekonomii społecznej – mówi Maciej Kochanowski, kierownik Referatu Analiz i Rozwoju w Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej. – Organizacje pozarządowe są w zdecydowanej większości podmiotami ekonomii społecznej, dlatego tak ważne jest, aby rozwijać z nimi współpracę opartą na dialogu i wspólnym kreowaniu rozwiązań. Kluczowym celem tej współpracy jest ekonomizacja NGO, czyli wspieranie ich w budowaniu niezależności finansowej poprzez rozwój działalności gospodarczej, a tym samym wzmacnianie ich niezależności od środków publicznych. Jako Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej nie tylko koordynujemy te działania, ale także wsłuchujemy się w głosy samych organizacji.
Łukasz Samborski, dyrektor Fundacji RC, zauważa, że uodpornienie na kryzysy i stabilizacja organizacji pozarządowych oraz ich działań to obecnie kluczowe wyzwania. – Bez stabilnego finansowania, stabilnej kadry i wypracowanej strategii bardzo trudno będzie organizacjom pozarządowym się nie tylko rozwijać, ale też przetrwać – podkreśla dyrektor. – Podczas tegorocznej edycji Pomorskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych widać było, jak ważne jest sieciowanie się. Korytarze aż huczały od rozmów, networkingu i wspólnych pomysłów. Szczególnie szeroko komentowany w kuluarach był wątek z warsztatów dotyczący rozwoju sztucznej inteligencji i jej wpływu na działania organizacji.
Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG na Konferencji re prezentował Bartosz Duraj ‒ koordynator programu „Współpraca z otoczeniem społecznym” w CZRUG ‒ który wziął udział w panelu „Sztuczna inteligencja w służbie NGO”. Razem z Filipem Jędruchem, dziennikarzem Radia Gdańsk prowadzącym panel oraz Marcinem Gołąbkiem, project managerem agencji Hello Octopus, rozmawiał on na temat potencjału drzemiącego w wykorzystaniu AI przez organizacje.
– Sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje działalność organizacji pozarządowych – komentuje Bartosz Duraj. – Dzięki tej technologii zadania, takie jak obsługa korespondencji czy przygotowywanie raportów, mogą być wykonywane automatycznie, co pozwala pracownikom i wolontariuszom skupić się na tym, co naprawdę istotne, czyli na realizacji misji organizacji.
Jak podkreśla Bartosz Duraj, sztuczna inteligencja jest potężnym rozwiązaniem, jednakże organizacje powinny stosować ją w sposób odpowiedzialny, aby w pełni wykorzystać jej potencjał. – Jako Centrum Zrównoważonego Rozwoju dostrzegamy ogromne możliwości, jakie niesie współpraca w zakresie wykorzystania sztucznej inteligencji. Wspólnie z organizacjami pozarządowymi i środowiskiem akademickim możemy rozwijać nowatorskie rozwiązania, które pozwolą jeszcze skuteczniej realizować ich cele i misje.
Łukasz Samborski zauważa, że samorząd województwa pomorskiego coraz mocniej wspiera rozwój wolontariatu w regionie i dostrzega inicjatywy w mniejszych społecznościach. – Widać również animowanie współpracy między powiatami i regionami, między innymi poprzez zapisy konkursowe oraz działania edukacyjne w tym zakresie. Rola organizacji pozarządowych na Pomorzu wciąż jest zbyt mała. Nie jesteśmy traktowani po partnersku, częściej jako po prostu wykonawca lub tak zwany kwiatek do kożucha. Ta sytuacja się powoli zmienia, lecz wciąż zbyt wolno. Brakuje nam również silnych ciał dialogu w samorządach, takich jak rady organizacji pozarządowych i rady działalności pożytku publicznego, które z założenia mają dbać o interesy trzeciego sektora i zabiegać o partnerskie traktowanie.
Pomorskie Forum Inicjatyw Pozarządowych 2024 było nie tylko okazją do zdobycia wiedzy i wymiany doświadczeń, ale także przestrzenią budowania relacji międzysektorowych, które są fundamentem odporności organizacji pozarządowych.
– Nasze dotychczasowe bezpośrednie relacje stopniowo przenoszą się do sfery cyfrowej – tłumaczy Tomasz Keler, prezes Pomorskiej Sieci COP. – Zastanawiamy się, do jakiego stopnia ta cyfryzacja będzie korzystna dla wszystkich zaangażowanych stron i kiedy może pojawić się ryzyko, że nasi odbiorcy zaczną odczuwać negatywne skutki tych zmian. Musimy być przygotowani na dynamiczne zmiany, które zachodzą w naszym otoczeniu. Jednym z największych wyzwań dla organizacji pozarządowych jest dostosowanie się do zmieniającego się prawa. Regulacje prawne wpływają na każdy aspekt naszej działalności, od współpracy z wolontariuszami po realizację projektów społecznych. Z uwagą obserwujemy prace nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Listopadowe PFIP po raz kolejny potwierdziło konieczność wzmacniania dialogu międzysektorowego i wspierania rozwoju organizacji pozarządowych. Edycja 2024, oprócz przestrzeni dla merytorycznych paneli i warsztatów, była też przestrzenią do budowania relacji i wymiany doświadczeń, które mogą przyczynić się do zwiększenia odporności sektora NGO na zachodzące zmiany. Dyskusje o cyfryzacji, stabilności finansowej oraz nowych regulacjach prawnych pokazały, że organizacje muszą stale adaptować się do dynamicznych zmian, a ich rozwój wymaganie tylko zaangażowania, ale też wsparcia ze strony administracji i partnerów instytucjonalnych.
Szymon Gronowski
Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG