Wybitny filozof, historyk i publicysta, prof. dr hab. Krzysztof Pomian, otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Uroczystość związana z nadaniem prof. Krzysztofowi Pomianowi godności honorowej odbyła się w Dworze Artusa 10 maja br.
‒ Tytuł doktora honoris causa to najwyższa godność honorowa w uczelni. W Uniwersytecie Gdańskim nagradzamy nią wybitne osobistości, które mają wpływ nie tylko na naukę, ale też na nasze, również pozaakademickie, życie ‒ powiedział podczas uroczystości rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. dr hab. Piotr Stepnowski. ‒ Nie tylko honorujemy zasłużone osobistości, ale również wzbogacamy w ten sposób swoją społeczność o ich doświadczenie i mądrość. Banalne, ale prawdziwe jest stwierdzenie, że historia tworzy się każdego dnia, umożliwia nam zrozumienie teraźniejszości i przygotowanie się na przyszłość, pozwalając korzystać z doświadczeń poprzednich pokoleń.
Profesor Krzysztof Pomian jest ósmym historykiem i siedemdziesiątą pierwszą osobą, która otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. W komisji opiniującej przyznanie uczonemu godności honorowej zasiedli: dziekan Wydziału Historycznego UG, dr hab. Arkadiusz Janicki, prof. UG, prof. dr hab. Stanisław Rosiek i prof. dr hab. Wiesław Długokęcki, natomiast recenzentami byli: prof. dr hab. Tomasz Jasiński, prof. dr hab. Antoni Ziemba oraz prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk.
Profesor Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk wygłosiła także laudację, w której nawiązała do początków kariery naukowej prof. Krzysztofa Pomiana. Naukowiec rozpoczął ją na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1965 roku obronił rozprawę doktorską, a w 1968 roku ‒ rozprawę habilitacyjną i… został wyrzucony z uczelni za udział w wydarzeniach marcowych. Następnie prof. Omilanowska-Kiljańczyk opowiedziała o związkach prof. Pomiana z Gdańskiem.
‒ Profesor zaangażował się w przygotowywanie aplikacji Gdańska do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury. Przez wiele lat wspierał swą wiedzą konstruowanie wystawy stałej Muzeum II Wojny Światowej jako członek Kolegium Programowego ‒ wymieniała zasługi profesora laudatorka. ‒ W latach 2008‒2016 był członkiem jury nagrody literackiej Europejski Poeta Wolności i regularnie przyjeżdżał do Gdańska na posiedzenia tego gremium, przy okazji wygłaszając wykłady i odczyty.
Po laudacji dziekan Wydziału Historycznego, prof. Arkadiusz Janicki, odczytał treść dyplomu, a rektor UG, prof. Piotr Stepnowski, na podstawie uchwały Senatu UG oficjalnie nadał prof. Krzysztofowi Pomianowi tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego za „odważne podążanie nieprzetartymi ścieżkami wiedzy i poszukiwanie prawdy; za wyznaczanie nowych obszarów badawczych; za wkład w rozwój globalnej humanistyki oraz za badania nad dziejami muzealnictwa światowego”.
O więzi z Gdańskiem opowiedział także sam prof. Krzysztof Pomian w swoim wykładzie. Poza doświadczeniami wymienionymi przez prof. Małgorzatę Omilanowską-Kiljańczyk wspomniał też o współpracy z gdańskim wydawnictwem słowo/obraz terytoria oraz o nagrodzie Neptun, którą w 2018 roku otrzymał z rąk prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza.
Znacząca część wystąpienia prof. Krzysztofa Pomiana była poświęcona transgresji, zwłaszcza przekraczaniu granic w kulturze europejskiej i skutkom tych działań, od wojen religijnych, przez kolonizację, po historię najnowszą. Sam dobór tematu wykładu był subtelnym ukłonem w stronę Gdańska, jako że Transgresje to tytuł serii wydawniczej redagowanej przez bardzo mocno związaną z Gdańskiem prof. dr hab. Marię Janion.
‒ Transgresja zainicjowana przez dynamikę poznawczą zaowocowała bowiem w XX wieku kolejnym przekroczeniem granic człowieczeństwa na niebywałą skalę, wpierw w okopach pierwszej wojny światowej, a później w zbrodniach totalitaryzmów: w zagładzie i w Gułagu. Historia transgresji była historią tworzenia i postępów, a zarazem historią destrukcji i bestialstwa. Czy mogła być inna? Jednomyślnej odpowiedzi nie ma i być nie może. Czy może i powinna być inna w przyszłości? A jeśli tak, to jak spowodować, by była? ‒ zakończył wystąpienie prof. Krzysztof Pomian.
Gratulacje nowemu doktorowi honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego złożył w imieniu prezydent Miasta Gdańska Aleksandry Dulkiewicz jej zastępca ‒ Piotr Grzelak. W liście gratulacyjnym prezydent podziękowała profesorowi zwłaszcza za promowanie wartości europejskich i projektu wspólnej Europy. Następnie w imieniu wojewody pomorskiej, Beaty Rutkiewicz, głos zabrał wicewojewoda Emil Rojek, który podziękował prof. Krzysztofowi Pomianowi za całokształt jego działalności naukowej, dydaktycznej oraz muzealniczej.
Uroczystość zakończył występ Akademickiego Chóru Uniwersytetu Gdańskiego. Asystent dyrygenta Filip Cieszyński wykonał Preludium Des-dur Op. 28 Nr 15 Fryderyka Chopina, nazywane także „preludium deszczowym”, a chórzyści zaśpiewali pieśń Indian południowoamerykańskich z plemienia Keczua pt. Hymn do słońca.
Marcel Jakubowski