1 czerwca 2023 roku opublikowano wyniki piątej edycji Times Higher Education Impact Rankings oceniającego uczelnie wyższe z całego świata pod względem ich zaangażowania w realizację 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. To obecnie jeden z najbardziej prestiżowych, kompleksowych i rozwijających się rankingów, a obszar jego zainteresowania dla wielu uczelni ma strategiczne znaczenie. Uniwersytet Gdański ugruntował w tegorocznym rankingu pozycję lidera w Polsce.
UTRZYMANIE POZYCJI LIDERA WŚRÓD 23 POLSKICH UCZELNI WYŻSZYCH
Uniwersytet Gdański opracował raport dla 13 z 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ – tak obszerny raport opracował jeszcze tylko Gdański Uniwersytet Medyczny. Przypomnijmy, że warunkiem notowania w rankingu Impact jest opracowanie raportu dla minimum 4 celów, z czego cel 17. Partnerstwo na rzecz celów, jest obligatoryjny. Z 23 notowanych w rankingu polskich uczelni aż 8 opracowało raport dla minimalnej wymaganej liczby 4 celów, 4 uczelnie opisały w swym raporcie 5 zagadnień, w sumie 7 uczelni zaraportowało od 6 do 8 celów, 2 kolejne 10 i 11 celów. Widać z tego podsumowania, że większość uczelni podchodzi do tworzenia raportu w sposób dość ostrożny. Jedna z uczelni polskich została pominięta w ostatecznej klasyfikacji rankingowej z powodu braku spełnienia wymogu formalnego rankingu, którym jest obowiązkowy raport z realizacji wspomnianego wyżej celu 17.
Zmierzenie się z utworzeniem raportu dla aż 13 celów, czego podjął się nasz uniwersytet, i uzyskanie tak wysokiego końcowego wyniku jest świadectwem ugruntowanej kompetencji w rozumieniu, interpretowaniu oraz znajomości zarówno metodologii rankingowej, jak i szeroko pojętego życia akademickiego, oraz umiejętnego wychwycenia i interpretowania jego wszystkich aspektów, w kontekście wypełniania celów zrównoważonego rozwoju. Dane prezentowane w rankingu obejmują pełne spektrum działalności organizacyjnej, badawczej oraz edukacyjnej uczelni. Są one przekazywane do organizatora rankingu po wnikliwej analizie wszelkich aktywności uniwersytetu (zarówno w kontekście prowadzonych badań, jak i kształcenia, działalności w zakresie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym czy też podejmowanych działań uniwersytetu jako pracodawcy).
Z tych 13 zagadnień, z którymi się zmierzyliśmy, w 3 przypadkach zostaliśmy ocenieni najwyżej spośród polskich uczelni (Cele: 1. Koniec z ubóstwem, 5. Równość płci i 14. Życie pod wodą), w 4 przypadkach sklasyfikowano UG na miejscu 2 w Polsce (Cele: 4. Dobra jakość edukacji, 7. Czysta i dostępna energia, 16. Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje oraz 17. Partnerstwo na rzecz celów), a w 2 przypadkach na miejscu 3 wśród uczelni krajowych (Cele: 10. Mniej nierówności oraz 13. Działania w dziedzinie klimatu). Oznacza to, że na 13 ocenianych parametrów w 9 przypadkach stajemy na podium, a w pozostałych zajmujemy zupełnie dobre pozycje – 4 miejsce (Cele: 8. Wzrost gospodarczy i godna praca oraz 11. Zrównoważone miasta i społeczności), 5 miejsce (Cel 9. Innowacyjność, przemysł, infrastruktura) oraz 8 miejsce (Cel 3. Dobre zdrowie i jakość życia) – w tym ostatnim przypadku ustępujemy uczelniom kształcącym na kierunkach medycznych.
Warto podkreślić, że cała ocena tegorocznej edycji rankingu obejmuje działania i aktywności podejmowane na uczelniach w roku 2021. Końcowa ocena, ostateczne pozycjonowanie uczelni, nie odbywa się na podstawie oceny wszystkich raportowanych zagadnień, lecz na podstawie trzech z nich (poza obligatoryjnym punktem 17). Autorzy THE Impact Rankings wybierają zagadnienia do oceny tak, by jak najkorzystniej prezentowały one daną uczelnię, ale także w miarę możliwości zmieniają dobierane do oceny zagadnienia, by nie powielać wyników i spojrzenia na uczelnię z roku na rok. W przypadku naszego uniwersytetu na ocenę końcową złożyły się w tym roku punkty z zakresów: 5. Równość płci, 7. Czysta i dostępna energia, 16. Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje oraz 17. Partnerstwo na rzecz celów.
REALIZACJA CELU 5. RÓWNOŚĆ PŁCI
O aktywności UG, której wynikiem jest pozycja lidera w Polsce i 13 miejsce na świecie w realizacji celu 5, można przeczytać w artykule Times Higher Education Impact Rankings 2023: Uniwersytet Gdański – 200 miejsc w górę! Najlepsi w Polsce!1. Natomiast szczegóły punktacji w zakresie realizacji tego celu obrazuje załączona grafika.
REALIZACJA CELU 7. CZYSTA I DOSTĘPNA ENERGIA
Za wysoką oceną UG w zakresie realizacji celu 7 stoi opracowanie i konsekwentna realizacja założeń polityk „zielonych”, takich jak Program efektywnego zarządzania energią oraz oszczędnego gospodarowania mediami związanymi z utrzymaniem i eksploatacją obiektów infrastruktury w Uniwersytecie Gdańskim na lata 2020–2024. Wysoka ocena w tym przypadku to także efekt wyposażenia obiektów uniwersyteckich w systemy zarządzania budynkami BMS (Building Management System) oraz BEMS (Building Energy Management System). Część budynków uniwersyteckich została zaprojektowana i wybudowana z wykorzystaniem źródeł energii odnawialnej. W sprawozdawanym roku 2021 mieliśmy pięć źródeł energii odnawialnej w postaci pompy ciepła z kolektorami głębinowymi oraz cztery gruntowe powietrzne wymienniki ciepła. Ponadto wykazano, że uczelnia nasza jako sygnatariusz Porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce (Polish Offshore Wind Sector Deal) podejmuje i realizuje wspólne działania na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w kraju. Z tematyką offshore związane są prowadzone przez uczelnię liczne prace badawcze, aktywność edukacyjna i ekspercka, a także ekspertyzy i analizy przeprowadzone na potrzeby sektora przemysłowego. To wszystko zostało wykazane w raporcie rankingowym i bardzo wysoko ocenione.
REALIZACJA CELU 16. POKÓJ, SPRAWIEDLIWOŚĆ I SILNE INSTYTUCJE
Na świetne notowania w zakresie celu 16 (2 miejsce w Polsce na 9 startujących uczelni, wysoka nota na świecie – przedział 101– 200) to zasługa prezentacji UG jako instytucji demokratycznej, o przejrzystej strukturze, praworządnej, szanującej wolność akademicką, włączającej w procesy decyzyjne wszystkie grupy tworzące akademicką społeczność. Jesteśmy uczelnią silną organizacyjnie, silną etycznie, uczelnią kształcącą silne kadry prawnicze i administracyjne, współpracującą z instytucjami rządowymi i samorządowymi, a nasi eksperci aktywnie uczestniczą w wypracowywaniu zapisów prawnych i rozwiązań systemowych, wspierają swą wiedzą i doświadczeniem organy wypracowujące rozwiązania dla różnorakich wyzwań współczesnego świata.
REALIZACJA CELU 17. PARTNERSTWO NA RZECZ CELÓW
W zakresie celu 17 uczelnia nasza odnotowała ogromny postęp, awansując z przedziału 601–800 do przedziału 301–400 na świecie i z miejsca 5 na miejsce 2 w Polsce wśród 23 notowanych uczelni, a to w dużej mierze za sprawą opublikowanego w 2022 roku raportu Razem dla ludzi, środowiska i dobrobytu. Społeczne zaangażowanie UG przez pryzmat celów zrównoważonego rozwoju2. Należy zauważyć, że autorzy rankingu odstąpili od wymogu publikacji raportu w 2021 roku (jak w przypadku podejmowania pozostałych aktywności) i przyjęli raport najnowszy.
Niebagatelne znaczenie dla wzrostu naszej pozycji w tym punkcie ma również zacieśnianie współpracy w ramach sojuszu SEA-EU oraz podejmowanie przez UG działań popularyzujących kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem wśród uczelni partnerskich.
REALIZACJA CELU 14. ŻYCIE POD WODĄ
Dość oczywiste wydaje się zajęcie przez UG 1 miejsca w Polsce w zakresie realizacji celu 14, a to z uwagi na ogromne zaangażowanie badawcze, infrastrukturalne oraz organizacyjne naszej uczelni w tematykę związaną z morzem. Uczynienie z szeroko pojętych badań związanych z tematyką morską priorytetowego obszaru badawczego UG, fakt posiadania jednego z najnowocześniejszych w Europie statków badawczych, partnerstwo w ramach SEA-EU – tu nie mamy w Polsce konkurencji, a na świecie zdobywamy miejsce w przedziale 101–200 na 504 raportujące instytucje.
***
– Cieszą nas bardzo coraz lepsze rezultaty w realizacji poszczególnych celów zrównoważonego rozwoju raportowanych przez nasz uniwersytet – tak doskonałe wyniki UG w omawianym zestawieniu komentuje dr Krzysztof Szczepaniak, dyrektor Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG. – Jestem przekonany, że Centrum w kolejnych latach będzie miało swój wkład w dalszą realizację tych celów. Są ku temu konkretne przesłanki. W 2022 roku Centrum zaprojektowało i wdrożyło narzędzie informatyczne, które przyczyniło się do wyrazistego ukazania wkładu wszystkich wydziałów, międzynarodowych agend badawczych i jednostek organizacyjnych uniwersytetu w realizację idei zrównoważonego rozwoju. W ten sposób cała społeczność akademicka włączyła się w identyfikowanie, realizację i raportowanie osiągnięć związanych z celami zrównoważonego rozwoju. Dziekani oraz kierownicy jednostek przyczynili się do skutecznego wdrożenia systemu sprawozdawczego realizacji celów na UG. Dobre rozpoznanie głównych aktorów, aktywnych w realizacji danych celów w jednostkach i ukazanie ich dokonań zwiększyło zainteresowanie tym obszarem wśród pracowników UG, co przekłada się na kolejne pomysły i projekty badawcze oraz działania organizacyjne i administracyjne.
Z kolei o potencjale naszej uczelni oraz pomysłach na kolejne zrównoważone działania dr Krzysztof Szczepaniak mówi: – Począwszy od roku 2023 Uniwersytet Gdański jest liderem zadania Goes Greener realizowanego w ramach projektu SEA-EU 2.0. Centrum będzie odgrywało ważną rolę w realizacji tego zadania poprzez ścisłą współpracę z całą społecznością akademicką. Wspólnie z pracownikami naukowymi, pracownikami administracji oraz studentami naszej Alma Mater będziemy przez kolejne dwa lata wdrażali tak zwane small steps – małe kroki – na rzecz zrównoważonego rozwoju. Na koniec chciałbym podkreślić, że zwiększa się nasze zaangażowanie we współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Przygotowujemy i realizujemy projekty z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego i jego jednostkami organizacyjnymi, samorządami Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdańsk – Gdynia – Sopot, Związkiem Miast i Gmin Morskich, Agencją Rozwoju Pomorza oraz partnerami zagranicznymi, takimi jak Komisja Europejska oraz jej agenda badawcza – Joint Research Centre. Motywem przewodnim wszystkich podejmowanych działań jest oczywiście budowanie trwałości regionu pomorskiego i odporności na wszelkie kryzysy naturalne oraz gospodarcze. Zapraszamy społeczność naszego uniwersytetu do śledzenia strony internetowej czrug.ug.edu.pl oraz aktywnego włączania się w realizację celów zrównoważonego rozwoju.
Zbiorcze wyniki polskich uczelni w poszczególnych celach w THE Impact Rankings 2023 prezentuje załączona tabela (s. 20–21).
Więcej informacji:
· Pełne wyniki rankingu:
https://www.timeshighereducation.com/rankings/impact/2023/overall#!/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/undefined
· Metodologia rankingu:
https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/impact-rankings-2023-methodology
Katarzyna Gregorowicz-Bielawska
1 https://ug.edu.pl/news/pl/5374/times-higher-education-impact-rankings-2023-uniwersytet-gdanski-200-miejsc-w-gore-najlepsi-w-polsce
2 Zob. https://ug.edu.pl/news/pl/4074/razem-dla-ludzi-srodowiska-i-dobrobytu-spoleczne-zaangazowanie-ug-przez-pryzmat-celow-zrownowazonego