9 maja 2024 roku przebiegał na Uniwersytecie Gdańskim pod znakiem Dnia Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia. Wydarzenie odbyło się już po raz czwarty w historii naszej uczelni i zgromadziło dziesiątki studentów, doktorantów oraz pracowników zainteresowanych dbaniem o zdrowie. Mogli oni w tym dniu zasięgnąć rady m.in. u podologa, wykonać testy na obecność HIV czy WZW A, B i C, a także wziąć udział w warsztatach, konkursie „Krzyżówka BHP” oraz III Biegu dla Zdrowia. O tym, dlaczego bezpieczeństwo w pracy oraz ochrona zdrowia są takie ważne w naszym życiu oraz czym zajmuje się Biuro Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Gdańskiego, organizator wspomnianego wydarzenia ‒ z Tomaszem Klawikowskim, kierownikiem tegoż Biura, rozmawiała Agnieszka Bień.
▶ Czy mógłby pan opisać w kilku zdaniach, czym zajmuje się jednostka, której jest pan kierownikiem, czyli Biuro Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Gdańskiego?
Może zacznę od tego, że zakres zadań naszej jednostki organizacyjnej obejmuje kilka obszarów: oczywiście szeroko pojęte bezpieczeństwo pracy, a także gospodarkę środkami ochrony indywidualnej, prewencję pożarową, ochronę radiologiczną oraz ochronę zdrowia. W odróżnieniu od wielu innych jednostek nasze zadania są wprost określone przepisami prawa. To samo dotyczy uprawnień i obowiązków inspektorów – nie każdy może zostać inspektorem, do tego niezbędne są odpowiednie kwalifikacje. Z jednej strony można powiedzieć, że jesteśmy „strażnikami” przestrzegania przepisów bezpieczeństwa, a z drugiej strony, że pełnimy funkcję doradczą na uczelni. Pracownicy mają z nami kontakt już od pierwszego dnia zatrudnienia, to jest podczas szkolenia wstępnego BHP albo wydawania odzieży roboczej. Poza tym kontrolujemy warunki pracy, badamy zdarzenia wypadkowe, zlecamy pomiary szkodliwych czynników, bierzemy udział w odbiorach poremontowych, w opracowywaniu i opiniowaniu wielu dokumentów – chociażby ocen ryzyka zawodowego, zarządzeń czy różnorodnych instrukcji; można by długo wymieniać. W ostatnim czasie dużą wagę przywiązujemy do popularyzowania tematyki bezpieczeństwa, między innymi organizujemy Dni Bezpieczeństwa i konkursy BHP, wdrażamy programy zdrowotne, inicjujemy coraz więcej działań w kierunku budowy na Uniwersytecie Gdańskim kultury bezpieczeństwa.
▶ Jakie zadania są dla państwa jednostki najtrudniejsze i dlaczego?
Najtrudniejsze są chyba zgłoszenia pracowników i studentów, którzy wcześniej próbowali samodzielnie rozwiązać dany problem i poprawić warunki pracy, a z jakichś powodów to się nie powiodło. Wtedy my musimy stawić temu czoło – to czasem wymaga dużego wysiłku. Innym trudnym aspektem jest ciągłe monitorowanie zmieniających się przepisów i norm bezpieczeństwa oraz wdrażanie ich do uczelnianego środowiska. No i wreszcie, egzekwowanie przestrzegania niektórych przepisów i zasad ‒ nie zawsze wszyscy mają ich pełną świadomość, nadal często słyszymy zdanie: „Tyle lat tak pracuję i nikomu nic się nie stało”. Mogę powiedzieć, że każdy dzień przynosi nam nowe wyzwania.
▶ Czy studenci, doktoranci i pracownicy Uniwersytetu Gdańskiego dbają o bezpieczeństwo swoje i innych? Ile w ciągu roku rejestrują państwo zdarzeń naruszających przepisy BHP w miejscu pracy lub nauki? Czego one najczęściej dotyczą?
Większość studentów, doktorantów i pracowników jest świadoma tego, jak ważne jest dbanie o bezpieczeństwo swoje i innych. Jednakże, chyba jak w każdej społeczności, nie wszyscy przestrzegają obowiązujących zasad. Powody są różne, na przykład brak świadomości, lekkomyślność czy rutyna. W ostatnim roku zarejestrowaliśmy ponad sto pięćdziesiąt nieprawidłowości. Najczęściej dotyczyły one braków w oznakowaniu i nieporządku na stanowiskach pracy – takie nieprawidłowości stanowią stosunkowo niewielkie ryzyko dla zdrowia w stosunku do zaniedbań na przykład podczas pracy na wysokości, które stanowią dużo większe zagrożenie. Działamy w myśl zasady: im więcej nieprawidłowości zauważymy i usuniemy, tym mniej będziemy mieli wypadków. W poprzednim roku odnotowaliśmy dwadzieścia wypadków podczas pracy – najczęściej zdarzały się one w czasie przemieszczania się, czternaście wypadków studentów – najczęściej podczas wykonywania ćwiczeń w trakcie zajęć wychowania fizycznego, było też dziesięć wypadków w drodze do lub z pracy. Nie odnotowaliśmy wypadków śmiertelnych, ciężkich czy zbiorowych.
▶ Skąd pomysł na organizowanie Dnia Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia na naszej uczelni?
Każdego roku 28 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. My zainicjowaliśmy jego obchody pierwszy raz cztery lata temu, a nie było to łatwe – otrzymywaliśmy sygnały, że w tym środowisku to się nie uda, a na dodatek był to okres pandemii. Niemniej jednak udało się, zorganizowaliśmy pierwsze konkursy BHP oraz spotkania w formie zdalnej – wzięło w nich udział dużo więcej osób, niż się spodziewaliśmy, i tak naprawdę to było dla nas inspiracją do zorganizowania kolejnych dni, już z większą liczbą aktywności. Ogromnie istotną rolę przy organizacji tego typu wydarzeń odgrywa zespół ludzi, z którymi się pracuje – z dobrym zespołem można naprawdę wiele osiągnąć. Możemy się pochwalić, na podstawie posiadanych informacji, że jesteśmy pierwszą uczelnią w Polsce, która zorganizowała i cyklicznie obchodzi Dzień Bezpieczeństwa.
▶ W jaki sposób dobierana jest tematyka poszczególnych wydarzeń organizowanych w ramach Dnia Bezpieczeństwa? Które z nich cieszą się największym zainteresowaniem studentów i pracowników Uniwersytetu Gdańskiego?
Przede wszystkim słuchamy opinii naszych pracowników i studentów, a dostajemy ich coraz więcej. Poza tym, po zorganizowaniu takiego Dnia, rozmawiamy wewnętrznie w zespole, często zapisujemy własne uwagi, aby nie zapomnieć o nowych pomysłach albo nie popełnić tych samych błędów w kolejnej edycji. Dodatkowo inspirują nas pozytywne informacje zwrotne od studentów i pracowników. Największym zainteresowaniem w trakcie tegorocznych Dni Bezpieczeństwa cieszyły się masaże biurowe, ćwiczenia z fizjoterapeutą i konsultacje podologiczne. Zapisy na te pierwsze zakończyliśmy już w ciągu półtorej minuty od startu.
▶ Czy planują państwo kolejne edycje wydarzenia?
Tak, każda kolejna edycja to nie tylko podnoszenie świadomości na temat istotnej roli bezpieczeństwa pracy i świadomego dbania o zdrowie, ale również promocja kultury bezpieczeństwa na uczelni. Serdecznie zatem już dzisiaj zapraszamy na kolejny, piąty Dzień Bezpieczeństwa Pracy i Ochrony Zdrowia, który odbędzie się za rok.
▶ Dziękuję za rozmowę.